Burgerschapsprijs 2022: Dorottya Redai

Portret van Dorottya Rédai, LHBT-activiste, tijdens haar toespraak op de uitreiking van de Burgerschapsprijs van de Stichting P&V in november 2022. De 18e Burgerschapsprijs van de Stichting P&V gaat naar de Hongaarse LGBTQI+ activiste Dorottya Rédai. De controverse rond de publicatie van "Meseország mindenkié” (vertaald als “Sprookjesland is van iedereen") zette de Hongaarse premier Victor Orban in 2021 ertoe aan een wet uit te vaardigen die het “promoten” van homoseksualiteit aan minderjarigen verbiedt.
Sinds deze controverse is het boek in 10 talen vertaald, waaronder een Engelse en Franse vertaling die vanaf 20 oktober 2022 beschikbaar zijn. De Nederlandstalige vertaling kwam reeds uit in 2021.

De Uitreiking van de Burgerschapsprijs zal plaatsvinden op 16 november 2022 te Brussel.

Een symbool van moed

De Hongaarse Dorottya Rédai promoveerde in Vergelijkende Genderstudies aan de Central European University (CEU). Op basis van haar proefschrift werd het boek "Exploring Sexuality in Schools. The Intersectional Reproduction of Inequality" in 2019 gepubliceerd door Palgrave Macmillan.
Naast haar academische werkzaamheden is Dorottya Rédai actief lid van de organisatie ter verdediging van de rechten van lesbiennes, Labrisz, waar zij werkt als educatief medewerker in het programma "Leer LGBTQI-mensen kennen". Haar intersectionele benadering benadrukt de kwestie van gender en sociale ongelijkheden.

Geïllustreerde tekening van een koppel van jongens, hand in hand, de ene blond en de andere donker van huid. Dorottya Rédai is de coördinator van het boekproject "Meseország mindenkié", vertaald in het Nederlands als “Sprookjesland is van iedereen” (uitgegeven door Matan Publishers in 2021). Het verhalenboek brengt LGBTQI+ personages tot leven in nieuwe interpretaties van traditionele sprookjes. Verder dan dat toont het sprookjesboek de diversiteit van de moderne samenleving. Geslacht, religie, afkomst, seksuele voorkeur, sociale klasse, huidskleur. Respect komt iedereen toe.

De controverse rond de publicatie van het boek versnelde de afkondiging door Victor Orban van de wet die de “promotie” van homoseksualiteit onder minderjarigen verbiedt. De censuur rond "Sprookjesland voor iedereen", die enkel ingepakt in de volwassenafdeling van boekenwinkels mag worden verkocht, heeft duidelijk de grenzen bepaald van het debat over de vrijheid van meningsuiting in Hongarije en elders. In heel Europa werd het boek in verschillende talen vertaald en werd het een stem voor voorvechters van LGBTQI+- en mensenrechten.

Dorottya Rédai heeft haar onderzoek naar gender en sociale ongelijkheid omgezet in een sterk en moedig engagement als sociaal activiste.

Sprookjes voor iedereen

Geïllustreerde tekening van een klein meisje met bruin haar in een roze jurk dat uit een bloem komt. De verzameling sprookjes bevat een Roma Assepoester, een Doornroosje van gemengd origine, een lesbische Sneeuwkoningin en genderneutrale herten… Het boek verkent de plaats van seksualiteit in de samenleving en in de school als leer- en socialisatieplaats. Het is gebaseerd op wetenschappelijk onderzoek en stelt de rol van leraren en de voorbereiding van leerlingen op kwesties van gender en etniciteit ter discussie.

Het boek behandelt uiteenlopende thema's als gender, sociale en raciale ongelijkheden. Het is een pleidooi tegen uitsluiting en een aanmoediging voor iedereen om te zijn wie hij of zij is.

fotos: copyright Lilla Bölecz

Voor meer diversiteit en inclusie

Als Stichting geloven wij dat diversiteit in de huidige samenleving in al haar vormen moet worden gedefinieerd: geslacht, religie, afkomst, seksuele voorkeur, sociale klasse, huidskleur. Jessy Siongers, voorzitter van de Stichting P&V, coördinator van het Kenniscentrum Cultuur- en Mediaparticipatie aan de UGent en copromotor van het Jeugdonderzoeksplatform voor de VUB:

"Dorottya Rédai vervult een sleutelrol inzake de strijd voor LGBTQI+-rechten en sociale inclusie. Met haar werk ondersteunt ze tal van mensen die in hun land vaak alleen strijden voor het vrijwaren van fundamentele rechten en vrijheden en werkt ze mee aan een meer open houding welke diversiteit omarmt. Zij zet zich in voor een belangrijke thematiek, wat niet zonder risico is in de Hongaarse context. Een unieke kans om onze solidariteit te tonen en deze strijd van binnenuit toe te lichten. Zij werkt ook aan de bewustmaking van kinderen en jongeren voor deze problematieken, wat wij als Stichting zeer belangrijk vinden.”

Met dit werk onderstreept Dorottya Rédai het belang van vroege socialisatie voor de ontwikkeling van democratische, tolerante, en solidaire houdingen, met inbegrip van de strijd tegen vooroordelen.

(Download pdf Laureaat 2022)